LUKATA: اللُّقَطَةِ
Lukata: Yerde bulunan ve
sahibi mechul maldır. Buna Lukta ve Lukaata da deniliyor ise de en meşhuru
Lukata'dır. Lukata'nın yerden alınıp sahibi bulunduğu takdirde kendisine verilmek
üzere götürülmesinin meşruluğu Kitab, Sünnet ve İcma-ı Ümmet ile sabittir.
Lukata'nın yerden
alınması hakkında mübahlık, mendubluk, vaciblik, haramlık ve mekruhluk
hükümleri vardır. Şöyle ki:
1. Lukata'yı gören kişi
kendinden emin olup bunu saklıyacağına, hıyanet etmiyeceğine inanıp yerden
kaldırmaması halinde hıyanet edecek bir kimse tarafından götürüleceği
endişesini duymazsa bunu alıp almaması mübahtır. Almasında veya almamasında bir
sakınca yoktur.
2. Lukata'yı yerden
almaması halinde, hiyanetli bir kimse tarafından götürülmesi şüphesi olduğu
takdirde birinci maddede durumu belirtilen kişinin bunu alması mendubtur.
3. Lukata'yı yerden
almaması halinde, hiyanetli bir kimse tarafından götürülmesi kuvvetle muhtemel
olup durumu birinci maddede yazılı kişiden başka güvenilir bir kimse oralarda
yok ise o kişinin bunu alması farz-ı ayn'dir. Güvenilir başka kimseler de orada
var ise o kişinin bunu alması farz-ı kifayedir.
4. Lukatayı gören kişi
kendine güvenemiyor veya gereğini yapamıyacağı kanaatında ise bunu alması
haramdır.
5. Lukata'yı gören kişi
kendine güvenmekle beraber gereğini yapamıyacağı endişesi ve şüphesi içinde ise
bunu alması mekruhtur.
Yitik mal hayvan ise,
genellikle buna Lukata denmez de Dalle denilir. Şu halde yitik mal hayvan ise
buna Dalle denilir. Hayvandan başka bir mal ise buna Lukata denilir. Fakat
Tahavi bu iki kelimenin anlamı arasında bir fark olmadığını, yitik hayvan için
Lukata kelimesinin kullanıldığını ve yitik diğer mallar için Dalle kelimesinin
kullanıldığını söylemiştir.
MÜSNED-İ HANBEL
HADİSLERİ TIKLAِ